تصفیه فاضلاب دامداری

فاضلاب ناشی از دام به عنوان یک منبع آب غیر متعارف برای آبیاری شناخته می‌شود که در کشورهای توسعه یافته و کشورهای نیمه خشک در حال توسعه، برای جبران کمبود آب استفاده می‌شود. این فاضلاب‌ها با نیاز بالا به اکسیژن بیولوژیکی و اکسیژن شیمیایی، میزان بالای مواد مغزی نیتروژن و فسفر که می‌تواند به عنوان مواد مغذی برای محصولات استفاده شوند، مواد جامد معلق و عوامل بیماری زا مشخص می‌شوند. با توجه به این ویژگی‌ها و درجه تصفیه‌ای که باید برای استفاده مجدد از فاضلاب‌ها و یا تخلیه مستقیم آن‌ها به آب‌های طبیعی و رودخانه‌ها انجام شود، پیکربندی‌های مختلفی از تصفیه خانه‌ها برای فاضلاب دام توسعه داده شده است.

اهمیت تصفیه فاضلاب دامداری

دامداران صنعتی برای کم‌خطرسازی فاضلاب‌های تولیدی خود باید به تصفیه خانه فاضلاب مجهز باشند. در غیر این صورت برخی از کشورها قوانین زیست محیطی کشاورزان را به پرداخت هزینه‌های مربوط به جمع‌آوری و تصفیه در تصفیه خانه‌های شهری وادار می‌کنند.

در دامداری‌ها فاضلاب تولیدی حجم زیاد و کیفیت پیچیده‌ای دارد و مدیریت آن دشوار است. در صورت تصفیه نامناسب این نوع از فاضلاب می‌تواند منبع اصلی آلودگی آب‌های سطحی و زیر‌زمینی در محیط زیست باشد.

ترکیب فاضلاب‌های دامداری به منشاء تولید آن‌ها بستگی دارد. معمولا آلاینده‌های آلی که در فاضلاب دام‌ها با آن مواجه می‌شوند پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌های حاصل از شیردوشی می‌باشد. همچنین فاضلاب دام‌ها دارای مقدار زیادی از رنگ، نیتروژن، فسفر، آنتی بیوتیک‌ها، باکتری‌ها، مواد جامد معلق زیاد و… هستند که در صورت عدم تصفیه صحیح و مدیریت غیر اصولی این دسته از فاضلاب‌ها به فاضلاب‌های سمی تبدیل می‌شوند.

روزانه در دامداری و دامپروری‌های بزرگ و صنعتی آب بسیار زیادی صرف شستشوی سطوح و تجهیزات شیردوشی و همچنین شستشوی دام‌ها می‌کنند. در طی شستشوهای صورت گرفته حجم زیادی از خون، چربی، نیتروژن و انواع باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی و انواع انگل‌ها وارد آب می‌شوند. به همین دلیل پساب دامداری و گاوداری‌ها از نظر کیفیت در سطح پایینی قرار گرفته و ورود آن‌ها به طبیعت خطرات بسیار جدی برای انسان‌ها، پرندگان و سایر حیوانات دارد. شما عزیزان‌می توانید از سایت بهبود صنعت دامیاران انواع مختلف مواد ضدعفونی کننده‌های دامی را تهیه نمایید.

مشخص کردن کمیت و کیفیت فاضلاب تولیدی در دامداری

در دامداری‌هایی که از سیستم شستشو برای جمع آوری کودها استفاده می‌شود، میزان تولید فاضلاب بیشتر از دامدار‌هایی می‌باشد که به صورت خشک جمع آوری می‌شوند.

میزان آلاینده‌های موجود در فاضلاب مشخص کننده نوع فرایند تصفیه با توجه به استانداردهای مورد نیاز می‌باشد. با توجه به این که بیشتر فاضلاب دامداری‌ها در نتیجه شستشو حاصل می‌شود، آلودگی‌های فاضلاب ناشی ورود شیر و خون به آب شستشو بوده که منجر به ایجاد BOD5  و TSS در فاضلاب می‌شود.

در دامداری‌هایی که از روش شستشو برای حمل کود استفاده می‌کنند، میزان بار آلی و مواد جامد معلق بالاتر از دامداری‌هایی است که به صورت خشک جمع آوری می‌شود.

مراحل تصفیه فاضلاب دامداری

1- آشغالگیری

موادی که به راحتی از فاضلاب قابل جمع‌آوری هستند. واحد آشغالگیری کلیه مواد را حذف می‌کند تا از صدمات احتمالی به تجهیزات از قبیل پمپ ها و… جلوگیری شود. در این قسمت از نوارهای فلزی برای جدا کردن مواد درشت به صورت مکانیکی یا دستی استفاده می‌شود.

2- چربی گیری

در فاضلاب کشتارگاه‌ها میزان چربی  و روغن بالا می‌رود. حوضچه چربی گیر در تصفیه صنایع دامداری امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. واحد چربی گیری دارای مخازنی برای آرام سازی فاضلاب است که چربی‌های نامحلول را در سطح شناور کرده که به صورت خودکار جدا از فاضلاب جمع آوری می‌شوند. در صورتی که میزان روغن یا چربی در فاضلاب بالا باشد از بلوئرهای هوادهی به منظور افزایش راندمان حذف استفاده می‌شود.

3- مخازن متعادل سازی

فاضلاب در طول شبانه روز با کیفیت و کمیت متفاوت تولید می‌شود که می‌تواند در کیفیت پساب خروجی تاثیر بگذارد. بنابراین از مخازنی برای ذخیره و یکنواخت کردن پیش از ورود به سیستم تصفیه استفاده می‌کنند.

4- تصفیه بیولوژیک

به دلیل میزان آلودگی بالایی که این نوع از فاضلاب‌ها دارند استفاده از روش‌های هوازی برای انتقال اکسیژن مورد نیاز میکرو ارگانیسم‌ها برای هضم مواد ‌آلی هزینه‌های زیادی را در برمی‌گیرد. بنابراین تصفیه بی‌هوازی فاضلاب‌ها می‌تواند گزینه موثری در کاهش آلودگی فاضلاب باشد.

5- لاگون ضدعفونی

پس از تصفیه پیشرفته فاضلاب و در مرحله آخر از روش های ضدعفونی کننده مانند روش کلر زنی و ازن زنی استفاده می‌شود.

تصفیه فاضلاب دامداری به چه روش هایی انجام می شود؟

روش‌هایی که بتوانند پسابی تولید کنند که استانداردهای کیفی میکروبیولوژیکی و شیمیایی لازم را داشته و نیاز به عملیات راهبردی کمی و نگهداری داشته باشد، مناسب‌ترین روش تصفیه‌ای است که می‌توان برای فاضلاب دامداری استفاده کرد. در کشورهای در حال توسعه توجه به بعد اقتصادی مربوط به کارکرد سیستم های تصفیه از اهمیت بیشتری برخوردار است.

تصفیه موثر فاضلاب در دامداری‌ها باید بر کاهش آلودگی‌ها و ترکیبات مغذی برای محافظت از پذیرنده‌های فاضلاب تصفیه شده به خصوص در موارد رها سازی آن در آب‌های سطحی در باربر سمیت آمونیاک و به حداقل رساندن انتشار اکسید نیتروژن متمرکز باشد. در طراحی تصفیه خانه‌های فاضلاب نیاز به کاهش آلودگی  و جامدات معلق و محدود کردن آلودگی‌های زیست محیطی را باید در نظر گرفت. حذف عوامل بیماری‌زا به مرور زمان مورد توجه قرار می‌گیرد. اما زمانی که برای استفاده از پساب در کشاورزی در نظر گرفته می‌شود فرایندها باید براساس آن انتخاب و طراحی شوند.

استفاده از پکیچ تصفیه فاضلاب دامداری

در دامداری‌های کوچک پکیچ تصفیه فاضلاب با میزان دبی کمتر، از نظر فنی و مالی اولویت دارد. این پکیچ‌ها معمولا از جنس فلز ساخته شده است و در محل نصب و راه اندازی می‌شوند. نوعی دیگر از تصفیه خانه فاضلاب از جنس بتن وجود دارد که برای فاضلاب‌های دامداری زیاد به کار گرفته می‌شود.

در ایران طی سال‌های اخیر با توجه به ایجاد بحران کم ‌آبی و مشکلات زیست محیطی ناشی از دفع غیر بهداشتی و غیر کارشناسانه فاضلاب‌های دامداری‌ها توجه به این مهم در دستور کار مسئولین و تولید کنندگان قرارگرفته است.

شرکت بهبود صنعت دامیاران با توجه به اهمیت بازگردانی آب مصرفی واحدهای دامداری و گاو داری به چرخه زیستی و حفظ ذخایر آبی کشور محصولات خود را تولید می‌کند. این شرکت نظر به ارزشمندی پساب حاصل از فعالیت دامداری‌ها و قابلیت بازگشت آن به چرخه کشاورزی و تولیدی، با تاکید بر تشکیلات فنی و تجربیات کارشناسان این مجموعه و با راه اندازی تصفیه خانه های دامداری، ساخت و نصب پکیچ‌های پیش ساخته نقش مهمی در این صنعت ایفا کرده است.